به نقل از «همشهری آنلاین»

آمادئوس/ میلوش فورمن| حسادت به «ساز خدا»

تاریخ انتشار: ۵ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۳۹۰۴۰۷

شهرام فرهنگی: ... چنان‌که چشم خدا قابیل را در صحرا تعقیب می‌کرد؛ «جان لوکاره» تاوان حسادت را با این تشبیه در رمان «جاسوسی که از سردسیر آمد» نشان می‌دهد. البته پیدا کردن ردی از حسادت در دنیای ادبیات اصلاً کار دشواری نیست؛ این حس تقریباً همه‌جا حضور دارد و دلیل اصلی یا دست‌کم یکی از مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری قتل، خیانت یا هر گناه کبیره است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این‌طور به‌ نظر می‌رسد که هیچ راهی برای گریز از حسادت وجود ندارد؛ این حس قوی به‌عنوان بخشی از ذات انسان به وجودش چسبیده است. مثل این است که به پرنده بگویی نخوان یا به گرگ بگویی گاز نگیر. مگر دست خودشان است؟

+++

ما حسود به دنیا می‌آییم. فلسفه، روان‌شناسی و علم از قرن‌ها پیش این واقعیت تلخ را به صورتمان پرتاب کرده‌اند. آزمایش‌های زیادی روی خردسالان انجام شده که نشان می‌دهند ما از کودکی حسادت را در رقابت با برادر و خواهر یا گروه سنی نزدیک به خود تجربه می‌کنیم و بعدها به درک عمیق‌تری از این حس می‌رسیم. بهتر است درباره این موضوع بحث نکنیم و به‌جایش از آدم‌هایی بترسیم که اصرار دارند حتی ذره‌ای حسادت در ذاتشان وجود ندارد؛ از این آدم‌ها باید ترسید. آن‌ها احتمالاً در زمره‌ حسودهایی قرار دارند که آرتور شوپنهاور در گروه «خطرناک‌ها» قرارشان می‌داد. ازنظر این فیلسوف سرشناس آلمانی، حسادت در طیف‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شود. گرچه این حس در همه آدم‌ها وجود دارد ولی مثل هر تمایل ذاتی دیگری، در بعضی‌ها قوی و در بعضی دیگر ضعیف است. از میان انواع حسادت هم آن حسادتی از همه خطرناک‌تر است که معطوف به استعدادی ذاتی در فردی دیگر شود. آرتور شوپنهاور این جنس حسادت را عامل اصلی وقوع فجایع انسانی می‌داند. ازنظر او کسی که دچار چنین حسادتی نسبت به فردی دیگر است، هیچ امیدی به التیام حسادت‌هایش ندارد. او کینه‌ای عمیق به دل می‌گیرد، چون اگر به ثروت، جایگاه اجتماعی یا شغل کسی حسادت می‌کرد، دست‌کم هنوز این امید را داشت که روزی با تلاش یا حتی از روی بخت به همان امکانات برسد، ولی دستیابی به استعداد ذاتی یک شخص هرگز هرگز هرگز شدنی نیست، حتی اگر از حسادت خفه شویم!

+++

ولفگانگ آمادئوس موتسارت یک نابغه بود. درباره او نوشته‌اند که در چهارسالگی می‌توانست تشخیص دهد کجای موسیقی نوازندگان فالش است. در پنج‌سالگی به‌طور حیرت‌انگیزی کلاویه می‌نواخت، در شش‌سالگی آهنگسازی را آغاز کرد... بااین‌همه موتسارت یکی از آن مخلوقات خدا بود که همیشه کودک باقی می‌مانند. از آن‌هایی که در دنیایی دیگر سیر می‌کنند و درکی از واقعیت‌های زندگی ندارند. پدرش در دربارهای بزرگ اروپا رفت‌وآمد داشت و از همین مسیر بود که پای پسر نابغه اما شوخ و شنگش هم به دربار باز شد. فیلم «آمادئوس» قطعه‌ای از زندگی موتسارت را روایت می‌کند که او به‌واسطه نبوغ خیره‌کننده‌اش در آفریدن موسیقی، به دربار یوزف دوم، امپراتور اتریش راه پیدا می‌کند. این‌جا او- بی آن‌که حتی خودش بداند- پای روی دم یکی از بزرگ‌ترین موزیسین‌های آن زمانِ اروپا می‌گذارد؛ آنتونیو سالی‌یری که در دربار امپراتور اتریش پادشاهی می‌کرد. سالی‌یری از این نابغه وقیح بیزار بود. او لحظه‌به‌لحظه برای شاه یوزف عزیزتر می‌شد و سالی‌یری از حسادت به خود می‌پیچید. نخستین برخورد او با موتسارت به‌طور اتفاقی در سالن غذاخوری کاخ سلطنتی اتفاق می‌افتد. سالی‌یری شنیده بود که این نابغه موسیقی در مهمانی آن شب شرکت می‌کند. او برای دیدنش به اتاق‌های مختلف کاخ می‌رود و موتسارت را پیدا نمی‌کند. درنهایت وقتی در سالن خالی غذاخوری را باز می‌کند، مرد جوانی را می‌بیند که درنهایت وقاحت، وسط مهمانی دربار، مشغول کارهای سانسوری است. در همین لحظه قطعه‌ای از موتسارت در کاخ پخش می‌شود و از آهنگساز این قطعه دعوت می‌کنند که روی صحنه بیاید. جوانِ وقیح از مقابل نگاه بهت‌زده‌ سالی‌یری می‌گذرد که از سالن غذاخوری خودش را به محل برپایی مهمانی برساند. او با این وضع و حال، این رفتار جلف و وقیحانه، برای امپراتور اتریش عزیزترین است؛ چون موسیقی موتسارت بی‌نظیر است و همه را مجذوب می‌کند. چه حسادت برانگیز! سالی‌یری از حسادت به مرز جنون می‌رسد. او که از کودکی یک کاتولیک متعصب بوده حتی خدا را متهم به بی‌عدالتی می‌کند؛ زیرا معتقد است که خداوند موتسارت را- که فردی خودپسند و هرزه است- به‌عنوان «ساز خود» برگزیده است.

او همه کار می‌کند که موتسارت را از سر راه بردارد و گرچه خودش بهتر از هرکسی در این دنیا می‌داند در حال نابودکردن یک نابغه است، بازهم نفرتی که در وجودش می‌جوشد، او به جلوتر رفتن هل می‌دهد. تا آخر داستان، روز مرگ آمادئوس؛ نابغه‌ای که در زمانه خودش هرگز به شهرت جهانی نرسید.

+++

درباره حسادت آنتونیو سالی‌یری به موتسارت شاید اغراق‌شده باشد. دست‌کم گروهی هستند که می‌گویند هیچ سندی در تاریخ برای اثبات این حسادت وجود ندارد. به‌هرحال سالی‌یری واقعاً موزیسین بزرگی بوده و هنوز هم ساخته‌های او در دانشگاه‌های معتبر جهان تدریس می‌شوند. به نظر می‌رسد این تصور از زمانی شکل گرفت که پس از مرگ موتسارت شایعه شد سالی‌یری به نبوغ موتسارت حسادت می‌کرده و با مسموم کردن این آهنگساز نابغه باعث مرگ او شده. این شایعه وقتی رنگ‌وبوی جدی به خود گرفت که پوشکین- شاعر بزرگ روس- درست شش سال پس از مرگ سالی‌یری، نمایشنامه‌ای با عنوان «سالی‌یری و موتسارت» نوشت. هدف او از نوشتن این نمایشنامه نشان‌دادن بلایی بود که حسادت بر سر آدم‌ها می‌آورد. ریمسکی کورساکوف، آهنگساز روسی از این نمایشنامه اپرایی پرمخاطب می‌سازد که دیگر تردیدی در حسادت ویرانگر سالی‌یری به موتسارت باقی نمی‌گذارد. فیلم «آمادئوس» (ساخته میلوش فورمن- 1984) درواقع اقتباس از نمایشنامه‌ای است که پیتر شفر سال1979 با همین عنوان نوشت. فارغ از این‌که سالی‌یری واقعاً از موتسارت متنفر بود یا در مرگ او اندوهگین شد، فیلم «آمادئوس» تصویری تکان‌دهنده از حسادت را پیش نگاه بیننده می‌گذارد. اف. موری آبراهام در نقش آنتونیو سالی‌یری، حسادت را طوری بازی می‌کند که از او متنفر می‌شوید! گرچه حسادت از آن احساساتی است که خودش تاوان خودش است. حتی اگر موفق به نابودی رقیب شویم، در انتها ممکن است مثل سالی‌یری در آسایشگاه روانی آهنگ‌هایی را که ساخته‌ایم سوت بزنیم و هیچ‌کس حتی نگاهمان هم نکند، مگر این‌که یکی از آهنگ‌های موتسارت را سوت بزنیم! «آمادئوس» تصویری هولناک از حسادت است که هر دو سمت داستان را سخت می‌سوزاند.

کد خبر 749689 منبع: همشهری آنلاین

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: آدم ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۹۰۴۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مالیات طلافروشان سالی ۹ میلیون و ۶۰۰ هزارتومان است

حمیدرضا دهقانی نیا سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در برنامه گفت و گوی ویژه خبری گفت: ضوابط تبصره ۴ ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در رابطه با خرید، فروش، حمل و نگهداری به‌صورت تجاری فلزات گران‌بها و گوهرسنگ‌ها که شامل طلا، نقره، پلاتین و مصنوعات آن‌ها است، باید رعایت شود. این دستورالعمل شامل ۶ تقسیم‌بندی الف: سکه و طلا ب: شمش و طلای آب شده ج: مصنوعات طلا و جواهرات د:، طلای استخراج شده از معادن کشور ه: گوهرسنگ‌ها و: سایر فلزات گران‌بها مانند نقره و پلاتین و مصنوعات آن‌ها است.

سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با بیان اینکه فروشندگان کالاهای مشمول می‌بایست موارد ذکر شده در ضوابط فروش تبصره ۴ ماده ۱۸ را رعایت کنند، گفت: ضرورت دارد که تمامی فروشندگان اطلاعات فروش خود را در سامانه جامع تجارت ثبت کنند،ضمن اینکه فروش به مصرف‌کننده نهایی نیز با ثبت اطلاعات تجاری توسط فروشنده انجام می‌شود و نیازمند تأیید نهایی اطلاعات خرید از سوی مصرف‌کننده نیست.

به گفته او،بازار سکه و طلا یکی از حوزه‌های موردتوجه برخی از سودجویان برای تقلب و کلاهبرداری است و از این رو باید مدنظر باشد.

دهقانی نیا افزود: در دولت هیچ اختلاف نظری وجود ندارد خواسته ما این است که همکاران صنف طلا به قانون عمل کنند.

محمدمهدی برادران، معاون صنایع عمومی وزیر صمت گفت:مطابق ماده ۶ دستورالعمل تبصره ۴ الحاقی ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، خریداران کالاهای موضوع قاچاق اعم از تاجران و تولیدکنندگان موظف هستند هنگام خرید این کالاها، از فروشنده صورت‌حساب (فاکتور) دریافت کنند.

 

او افزود: از آنجا که ضوابط اختصاصی گروه کالایی فلزات گران‌بها و گوهرسنگ‌ها، اسناد فروش ثبت شده در سامانه جامع تجارت را به‌عنوان فاکتور مورد قبول ماده ۶ دستورالعمل صدرالاشاره در نظر گرفته است، ضروری است دستور فرمائید همه اصناف ذی مدخل در هنگام فروش کالا اعم از آب‌شده، سکه و مصنوعات طلا، نسبت به صدور فاکتور مورد اشاره در سامانه جامع تجارت و تحویل آن به مشتری اقدام کنند.

برادران گفت:شخصی که سکه خریداری می کند باید بداند که این کالا قاچاق یا اصل هست یا خیر،این سامانه جامع تجارت ایجاد شفافیت زنجیره است،زیرساخت لازم در سامانه جامع تجارت پیاده‌سازی شده و فراگیری صدور فاکتور متحدالشکل می‌تواند از مشکلاتی نظیر صدور فاکتور غیرواقعی، محاسبه دستمزد، سود و مالیات بر ارزش‌افزوده بدون ضابطه توسط برخی سودجویان جلوگیری کند.

او افزود: در مرحله اول اطلاعات باید در سامانه جامع تجارت ثبت کنند و نیازی نیست در سامانه مودیان ثبت نام کنند،در سال گذشته فقط ۲ میلیارد دلار طلا وارد کشور شد و این دولت است که باید بداند این واردات از کجا و چگونه وارد کشور شده است به طور کل باید اطلاعات در سامانه جامع تجارت ثبت شود

در ادامه بذرافشان گفت:این سامانه تا حدودی مشکلاتی ایجاد کرد،طبق جلساتی که به نهادها داشتیم هنوز مشکل این دوسامانه حل نشده است،و امروز همکاران ما نگران این موضوع هستند.

او افزود:سامانه جامع تجارت از پارسال فعال بود اما در مورد عملکرد آن ابهاماتی برای صنف طلا وجود داشت که در این جلسه اعلام کردیم. در نهایت نیز مقرر شد که ثبت اطلاعات و سرمایه در سامانه جامع تجارت تا ۳ ماه به تعویق بیفتد تا اگر نیاز به اصلاح بود این اصلاحات صورت گیرد.

بذرافشان تصریح کرد: مشکل در تعدد سامانه‌هاست که به ابهامات دامن زد و در نهایت منجر به مسموم شدن فضای مجازی با اطلاعات غیرکارشناسی شد و این شایعه‌ها باعث شد تا شرایط برای صنف طلا و مردم کمی مختل شود

رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر تهران با اشاره به عدم هماهنگی سامانه جامع تجارت و مودیان گفت: این سامانه‌ها در مفاد اجرایی به خصوص در مورد دریافت کد ملی خریدار طلا عدم هماهنگی داشتند. به همین دلیل نیز ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت سه ماه به تعویق افتاد.

در ادامه مهدی موحدی بکنظر سخنگوی سازمان امور مالیاتی در خصوص شایعات منتشر شده در بازار طلا، گفت: به نظر می‌رسد برای برخی افرادی که در یک فضای غیر شفاف، تاریک در جهت منافع خود رفتار می‌کردند، ایجاد شفافیت برای آن‌ها سنگین آمده است و چه بسا بخشی از این شایعه سازی‌ها به واسطه شفاف شدن شرایط مالیاتی باشد که در حال انجام است. بخشی از اتفاقات و شایعاتی که در چند روز گذشته رقم خورده اساساً هیچ ارتباطی به سازمان امور مالیاتی و مالیات ندارد.

موحدی افزود: فقط در سال گذشته مالیات طلا فروشان در طول یکسال میانگین ۹ میلیون ۶۰۰ هزار تومان بوده است.

باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی صنعت ، تجارت و کشاورزی